GRAMMATICA LATINA

Capitulum XV: Persōnae verbī

Puerī rīdent. Puella nōn rīdet. Puerī: "Cūr tū nōn rīdēs, cum nōs rīdēmus?" Puella: "Ego nōn rīdeō, quia vōs mē rīdētis!"

'rīdeō - rīdēmus' dīcitur persōna prīma,

'rīdēs - rīdētis' persōna secunda,

'rīdet - rīdent' persōna tertia

 

Singulāris

Plūrālis

persōna prīma

ego rīde-ō

nōs rīdē-mus

persōna secunda

tū rīdē-s

vōs rīdē-tis

persōna tertia

rīde-t

rīde-nt

Exempla:

[1] clām-ō / clāmā-mus

[2] rīde-ō / rīdē-mus

[3] dīc-ō / dīci-mus; faci-ō / faci-mus

[4] audi-ō / audī- mus

Malus discipulus in lūdō clāmat et rīdet. Quī id nōn facit, et omnia verba magistrī audit, bonus est discipulus.

Bonus discipulus malō dīcit: "Ego bonus discipulus sum: in lūdō nec clāmō nec rīdeō, et omnia verba magistrī audiō. At tū malus discipulus es: in lūdō clāmās et rīdēs nec verba magistrī audīs! Vērum dīcō! Nōnne hoc facis?" Malus discipulus: " Quod dīcis vērum nōn est: ego hoc nōn faciō!"

Malī discipulī in lūdō clāmant et rīdent. Quī id nōn faciunt, et omnia verba magistrī audiunt, bonī sunt discipulī.

Bonī discipulī malīs dīcunt: "Nōs bonī discipulī sumus: in lūdō nec clāmāmus nec rīdēmus, et omnia verba magistrī audīmus. At vōs malī discipulī estis: in lūdō clāmātis et rīdētis nec verba magistrī audītis! Vērum dīcimus! Nōnne hoc facitis?" Malī discipulī: " Quod dīcitis vērum nōn est: nōs hoc nōn facimus!"

[1] Ut 'clām-ō / clāmā-mus' dēclīnantur verba quōrum īnfīnītīvus dēsinit in -āre.

[2] Ut 'rīde-ō / rīdē-mus' dēclīnantur verba quōrum īnfīnītīvus dēsinit in -ēre.

[3] Ut ' dīc-ō / dīci-mus' dēclīnantur verba quōrum īnfīnītīvus dēsinit in -ere, praeter ea quae -i- habent ante ō et -unt, ut 'faci-ō / faci-unt': accipere, aspicere,capere, facere, fugere, iacere, incipere, parere, cēt.

[4] Ut 'audi-ō / audī-mus' dēclīnantur verba quōrum īnfīnītīvus dēsinit in -īre, praeter verbum īre (pers. I sing. 'eō', pers. III plūr. 'eunt'), item ab-īre, ad-īre, ex-īre, red-īre, cēt.

Ut 'su-m / su-mus' dēclīnantur verba quōrum īnfīnītīvus dēsinit in -esse, ut ab-esse, ad-esse, in-esse, cēt., et posse (pers. I pos-sum / pos-sumus, II pot-es / pot-estis, III pot-est / pos-sunt).
[sum] esse
[1] clāmāre
[2] rīdēre
[3] dīcere / facere
[4] audīre
ire
posse

su-m

e-s

es-t

su-mus

es-tis

su-nt

clām-ō

clāmā-s

clāma-t

clāmā-mus

clāmā-tis

clāma-nt

rīde-ō

rīdē-s

rīde-t

rīdē-mus

rīdē-tis

rīdē-nt

dīc-ō

dīc-is

dīc-it

dīc-imus

dīc-itis

dīc-unt

faci-ō

faci-s

faci-t

faci-mus

faci-tis

faci-unt

audi-ō

audī-s

audi-t

audī-mus

audī-tis

audī-unt

e-ō

ī-s

i-t

ī-mus

ī-tis

e-unt

pos-sum

pot-es

pot-est

pos-sumus

pot-estis

pos-sunt